Адвокат қазақстандық салық төлеушілерді алаңдататын негізгі мәселелер мен жаңа редакцияға енгізу жоспарланған өзгерістерді атады.
Сонымен ҚР жаңа Салық кодексінде келесі мәселелер қарастырылмақ:
1. Салықтар мен төлемдерді 20 пайызға қысқарту
Бүгінде Қазақстанда халықаралық тәжірибеге сәйкес 12 салық бар. Шаруа және фермер қожалықтары үшін бірыңғай жер салығы жойылады, бірақ шаруа қожалықтары үшін арнайы салық режимі аясында табыс салығы түрінде пайда болады.
2. Салық есептілігін 30 пайызға қысқарту
Бірқатар есеп пен декларацияны жою, оның ішінде:
- Егер азаматтың салық қарызы 1 миллион теңгеден ас болған жағдайда, мүлік және жер салығы бойынша төлемдерді есептеу және декларацияны жою;
- Бизнес субъектілері үшін көлік құралдары салығы бойынша есептеу мен декларацияны алып тастау;
- Импорт бойынша ҚҚС төлеу тәртібін сақтап қалу (тауарлардың тізімін оңтайландыру);
- Өңдеу өнеркәсібіндегі жаңа жобаларды 3 жылға салықтан босату;
- Патент негізіндегі АСР мен мобильді қосымша қолданылатын АСР-ды біріктіру, қажетсіз режимдерді алып тастау (тұрақты шегерім режимі).
3. Салық салу режиміндегі өзгерістер
Қаралған негізгі мәселенің бірі — арнайы салық режимдерін жеңілдету болды. Жаңа Салық кодексінде үш режим қарастырылған.
- Біріншісі — өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға арналған режим. Ол табысы айына 1 250 000 теңгеден аспайтындарға арналған. Мөлшерлеме айналымның 4 пайызын алады, 2 пайызы — зейнетақы шотына, 1 пайызы — медициналық сақтандыруға және 1 пайызы — әлеуметтік сақтандыруға аударылады.
- Екіншісі — жеңілдетілген декларацияға негізделген режим. Бұл режим бөлшек сауда салығы мен қолданыстағы жеңілдетуді біріктіреді. Ол бизнесті бөлшектеу мәселесін шешуге бағытталған.
«Енді ҚҚС бойынша міндетті тіркеу шегі 2,2 миллиард теңгеге дейін ұлғайтылады, бұл айналымы осы деңгейге дейінгі бизнеске ҚҚС төлемеуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ жұмысшылар саны бойынша шектеулер алынып тасталды, бұл әлеуметтік және зейнетақы аударымдары бар жұмыс орындарын құруға ықпал етеді.
Бұдан басқа, жеңілдетілген режим тағы бір негізгі критерийді — жылдық айналымы 500 миллион теңгеге дейін қамтиды. Мұндай айналыммен бухгалтерлік есеп жүргізу қажет болмайды», — деп түсіндірді адвокат.
- Үшіншісі — шаруа және фермер қожалықтарына арналған режим. Жеке табыс салығына бірыңғай жер салығынан кодты өзгертуді қоспағанда, бұл режим өзгеріссіз қалады.
4. Әкімшілік жүктемені азайту
Оның ішінде:
- Салықтық әкімшілендірудің сервистік моделі. Салық органдарымен байланысуды жеңілдету мобильді қосымшалар арқылы жүзеге асырылады (хабарлама беру, ЭҚЖЖ таңдау, есепшот ашу, салық салу режимін таңдау, ККМ-ге тіркелу);
- Кәсіпорындарды тіркеу және тарату;
- ҚҚС төлеушілерді сәйкестендіру;
- Салық есептілігін ұсынбағаны үшін айыппұлдардың күшін жою;
- Тәуекелдерді басқару;
- Камералдық бақылау.
5. Камералдық бақылау салықтар мен төлемдерді мәжбүрлеп алу
Оның ішінде:
- Салық берешегінің шегі;
- Әлеуметтік төлемдер;
- Салықтық төлемдерді кепілсіз кейінге қалдыру. Салықтық берешегі 1600 АЕК-ке дейін жеткен борышкерлерге 12 айға кепілсіз бөліп төлеу мүмкіндігі беріледі;
6. Жеке тұлғаларға салық салу
Оның ішінде:
- Жеке тұлғалар үшін өзгерістер;
- Сән-салтанат салығы. Қымбат мүлікке салық мөлшерлемесін арттыру (130 000 АЕК-тен (1 миллион АҚШ долларынан) асатын барлық объектінің жиынтық құны); Акциздердің аралас мөлшерлемелерін енгізу (спирттің мөлшеріне және құнына байланысты);
Альбина Бахтиярқызы кейбір өзгерістерді бөлек тізді.
- Салықтық саясаттан салықтық әкімшілендіруге басымдық беріледі, яғни салық төлеуші тіркеуден бастап есептен шығуға дейінгі барлық кезеңде МКК-ден көмек алады);
- Семинар, тренинг, онлайн оқыту, әлеуметтік желі және кеңестер арқылы кәсіпкерлердің салықтық сауаттылығын арттыру;
- Салықтық берешек бойынша шоттарды бұғаттау тек қарыздың мөлшері шегінде жүзеге асырылады, яғни шоттағы бүкіл сома бұғатталмайды;
- Салықтық жеңілдіктер ұсыну:
- Салықтық тексерулерден, айыппұлдардан босату;
- Айыппұлдарды азайту;
- Алдын ала түсініктемелер беру;
- Сотқа дейінгі келісу комиссиясы арқылы мәселелерді шешу;
- Ұзақ мерзімді бөліп төлеу немесе кейінге қалдыру;
- ҚҚС-ты жеңілдетілген тәртіппен қайтару (90 пайызға дейін);
- Қызметін тоқтатқан салық төлеушілерді сотсыз жою механизмін енгізу, ал айналымы 500 миллион теңгеден аз салық төлеушілерді тексерусіз жою;
- «Е-₸amga» ҚҚС төлем жүйесін енгізу;
- Қызмет түріне қарай СУР бойынша жіктеу тәсілдерін қайта қарау (бір сала ішіндегі салық төлеушілерді жіктеу және әрбір тәуекел аясында әкімшілендіру шараларын қолдану);
- Микро және шағын бизнес үшін салықтық есептіліктің жобасын салық органдары дайындайды, бұл ККМ және POS-терминалдар деректеріне негізделеді;
- Құмар ойындар бизнесі үшін КТС мөлшерлемесін арттыру.
