Тұншықтырғыш газ – иіссіз және түссіз көзге көрінбейтін газ. Адамның ағзасына өте зиянды, ағзаға тыныс алу жолдары арқылы кіріп, миға ауаның барар жолдардың барлығын зақымдайды. Бұл газдың жиі улануға әкеп соқтыратындығы қазіргі қоғамымызда белгілі болуына қарамастан, адамдардың зардап шегуі кеңінен таралуда.
Шын мәнінде, «тұншықтырғыш газ» термині «тұншығу» сөзінен шыққан. Көміртекті оттегісіне уланған адам ағзасы әрекетін бірқатар жылдар бойы осылай аталған. Тұншықтырғыш газдың ең жаман сипаты оның ешқандай иісі болмайды, яғни ауада оның буының болуын анықтау мүмкін емес. Ол барлық жерде пайда болуы мүмкін. Ол үшін кез келген жану процессі болса жеткілікті. Жану ошағының жанында оттегі концентрациясының жеткіліксіздігі кезінде тұншықтырғыш газдың пайда болуына жағдай жасалады.
Көптеген жағдайда кәдімгі автокөлік қозғалтқышының жұмысы кезінде көмірқышқыл газының (бензиннің жануының өнімі) орнына тұншықтырғыш газ пайда болып, адамдардың улануына әкеп соғады. Күтпеген жағдайда адам тұншықтырғыш газ буымен тыныс алып жатқанын байқамай уланып зардап шегеді. Тұншықтырғыш газ гемоглобин клеткаларына әсер етіп, ағзаға оттегі тасымалдау мүмкіндігін жояды.
Тұншықтырғыш газбен уланудың белгілері: бастың ауруы, естен тану, тыныс алудың қиындауы. Егер зардап шеккен адамға дер кезінде таза ауамен тыныс алуын қамтамасыз етпесе, оның қаза болуы мүмкін.
Уланудың кең тараған көздері – бұл газ және май отынды пештері, ағаш отынды пештер, газ аспаптары, су жылытқыш аспаптар және жану газдарын шығаратын қозғалтқыштар. Пештегі саңылаулар, бітеліп қалған мұржа және құбырлар тұншықтырғыш газдың тұрғын үй бөлмесіне кіруіне себеп болады.
Пешке қажетті таза ауаның жеткіліксіздігі үйде газдың жиналуына мүмкіндік береді. Үй құрылымдарының жиі орналасуы еркін желдетуге жол бермеуі салдарынан газбен улану мүмкіндігін арттырады.
Қыс мезгілі түсе салысымен тұншықтырғыш газдың қаупі де арта түседі, аталған кемшіліктердің туындауына жол бермеу адамдардың тұншықтырғыш газбен улануының алдын алып, қаза болуына жол бермеу болып табылады және тұрғын үй секторында тұрмыстық өрттер санын азайтуға себеп болады.
Сарысу ауданының Төтенше жағдайлар бөлімі
