Дүркіретіп тұрып Жамбыл облысы әкімі Қанат Бозумбаевтың батасын алып, мемлекеттік резервіндегі Жамбыл ауданы, Шайқорық ауылынан 24 га “Сады Востока” ЖШС, 50 га жер телімі «Шайқорық Бауы» ауыл шаруашылық өндірістік кооперативі интенсивті алма бағын өсіруге бағытталып, рекордтық егін жинап алған болатын. Өнімді көбейтеміз деген оймен инвестор іздеп артынан бүкіл жерден айырылып, банктерге үлкен қарызға кірген жағдайы болып тұр. Оның ішінде барлық қолайсыз жәйттар шетелдіктердің келуімен бастау алды дейді басты кейіпкеріміз. Кейіпкеріміз жоғарыда аталған екі ұйымның құрылуына атсалысқан жеке қаржысын салған Қайрат Пирмолдаев.
БОЗЫМБАЕВТЫҢ ҚОЛДАУЫНАН БАСТАЛДЫ
Бизнесті Мейірлан Бейбітбекұлымен бірлесе 2014 жылдан бастады.Сол жылы 24 гектар алма бағын Шайқорыққа егілді. Интенсивтік технологиямен. Ол кезде біз жоба жазылып, облыс әкіміне шығып, біздің проекті көріп қолдап, 117 гектар жер бөлді. “ҚАЗАГРО” мекемесінің тарапынан 2015 жылы “шағын бақшаларды қолдау” жоба шығып 50 гектар бөліп, бес-бес гектардан 10 ауылшаруашылықпен айналысам деген адамдарға бөлгізіп, лизинг есебінен Ауыл шаруашылығын қолдау қоры арқылы несие алып, алма бақ отырғыздық. 2018 жылы біз 1200 тонна егін алдық. Мемлекетке сол жылдардан бері қарай 100 млн тг. жуық салық төленді. Өзіміз осы жобаға кредиттер арқылы 400-450 млн ақшамыз кетті. 2018 жылдың басында біз бизнес партнер екеуміз инвестор іздедік. Өйткені, аналитикалық мәліметтер бойынша жылына шамамен 250 млн доллар алмасы желінеді екен. Соның 40% ғана Қазақстанда өседі, 60% Польша мен Қытайдан келеді. Сондықтан бағбандық кәсібімізді дамыту үшін, алма бақ егіп, ең үлкен кәсіпорынға айналдыру үшін инвестор іздей бастадық.
Ауыл шаруашылық өндірістік кооперативінің тоқырауға ұшырауы
«Шайқорық Бауы» ауыл шаруашылық өндірістік кооперативінің құрылтайшылық құжаттары мен мөрі “Шығыс бағы” ЖШС кеңсесіне тапсырылған. Инвестор болып нидерландық “East Gardens Holdings B.V.” табылып екі фирмаға үш аудиторлық тексеріс өткізеді. Олар: екі заңгерлік, бір техникалық. Рекордтық егінжай жинағанды көріп, инвестор «East Gardens Holdings B.V» “Сады Востока” ЖШС 98% сатып алады. Содан кейін Тұрар Рысқұлов ауданынан интенсивті алма бағын егеміз деп тағы 150 га жер теліміне қолжеткізіп жұмыстарын жалғастырып кетеді. Бірақ олардың барлық күштері басқа ауданға кеткендіктен Шайқорықтағы алмабағы қараусыз қалып қалып, алма ағаштар қурай бастайды. 2019 жылы қыстан алма бақ өсіп қалды деген сылтаумен кәсіпорындарды банкрот қыла бастайды. “Қазақ жеміс көкөніс шаруашылығы ғылыми зерттеу институты” ЖШС ағаштар мен жерді емдеу керектігін көрсетеді.
2019 жылдың күзінде «Шайқорық Бауы» ауыл шаруашылық өндірістік кооперативінің 50 га алма бақты құрылтайшылардың қатысуынсыз, несие беруші қорға ескертпей алма бақтың 25%-ын алып тастайды. Көшеттер мен талдарды жойып тастады. Енді алмабақтарын үсіп қалды, кредитті қайтарыңдар деп ауыл шаруашылығын қолдау қоры он адамды сотқа беріп жатыр. Он адамның мойнында 880 млн теңге қарыз кредиттеріміз бар. Алма бақ өліп қалды. Қайрат Сейілханұлының пікірінше кредиттің ұйым арқылы мойнымызға он адамға қарызды іледі де, сосын аукционнан арқылы қайтадан сатылымға шығарады.
Негізінде голландықтармен ауызша екі кәсіпорынды дамытуға атсалысамыз делінге. Бірақ келісім шартқа тұрған жоқпыз. Бірақ 2016 жылы Шайқорық Бауы» ауыл шаруашылық өндірістік кооперативін басқаруға “Сады Востока” ЖШС келісім шарт жасалған.
Ауылды көркейтеміз деген оймен кредит алып, пысықайлардың әрекетінен алма бағымыз қуырап қалуына байланысты Жамбыл облысы ішкі істер департаментіне арыздандым дейді Қайрат Пирмолдаев. Бірақ полиция мен прокуратура келісе қылмыстық істі қысқартып жіберді. Неге деген сұрақ қойғым келеді, арадағы келіспеушіліктің себеп салдарын азаматтық іспен тексеріп дәлелдеп шығу мүмкін емес.
Айта кетерлігі, алма бағынан бес ауру түрі анықталды. Оның екеуі біздің жерге тән емес. Оның толықтай құжаттары жинақталған. Осыдан кейін қолмен қырмағанда немен қырылды деп ойлайсыздар, алмабақтың?
АНЫҚТАМА ҮШІН
«Сады Востока» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің құрылтайшылары Golden Apple Investments B.V., East Gardens Holdings B.V., БЕЙБІТБЕКҰЛЫ МЕЙІРЛАН; Ауыл шаруашылық жерлерінің иелері ШЕТЕЛДІКТЕР.
Вконтакте әлеуметтік желісінен “Сады Востока” ұйымының парақшасынан фотолар назарға алынсын.
Фотода Қайрат Пирмолдаев пен Досумбеков Альтаир.
Фото коллаж вконтакте әлеуметтік желісінен алынды.
Исламбек Дастан