Республиканың неғұрлым ластанған 9 қаласында шығарындыларды азайту жөніндегі іс-шаралар іске қосылды

Бұл туралы бүгін ҚР Президенті жанындағы ОКҚ брифингінде Экологиялық реттеу және бақылау комитетінің төрағасы Зулфухар Жолдасов мәлімдеді. Ол аймақтардың экологиялық проблемаларын шешу жолдары туралы егжей-тегжейлі айтып берді.

Өз сөзінде З. Жолдасов ведомство жұмысының келесі аспектілеріне қысқаша тоқталды:

🔹Атмосфералық ауаның жағдайына сәйкес республиканың 45 қаласынан 9 (Нұр-Сұлтан, Алматы, Қарағанды, Теміртау, Атырау, Ақтөбе, Балқаш, Өскемен, Шымкент) жоғары ластану деңгейіне жатады. Жезқазған ағымдағы жылдан бастап өз көрсеткіштерін жақсартып, орташа деңгейге көшті. 2022 жылдың 1-жарты жылдығында шығарындылардың жалпы көлемі 0,9 млн.тоннаны құрады.

🔹Өңірлердің экологиялық проблемаларын кешенді шешу бойынша 16 Жол картасы бекітілді.

2020-2021 жылдары 178 іс-шараның 54% орындалды.

Маңғыстау облысында «Қошқар-ата» тарихи ластануын жою басталды. Жұмыстар 2025 жылға қарай аяқталады.

Түркістан қаласын газдандыру және Арал қаласында қуаты жылына 37,8 мың тонна ҚТҚ полигонын салу бойынша жұмыстар аяқталды.

Жезқазған, Балқаш және Атырау қалаларында ШЖШ томдары әзірленді. Мақсаты: шығарындылардың барлық көздерін зерттеу, атмосфералық ауаның ластаушы заттармен толтырылуын анықтау және оның жағдайын жақсарту.

Осыған ұқсас томдар Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларында әзірленеді.

Жол карталарымен барлығы 485 іс-шара көзделген, оның ішінде 2022 жылға арналғаны -73 іс-шара.

🔹»Жасыл Қазақстан » ұлттық жобасында жоғарыда аталған қалалардағы 16 ірі өнеркәсіптік нысан эмиссияларды 20-дан 30% — ға дейін төмендету бойынша міндеттемелер алды.

🔹Алматы қаласында шығарындылар көлемі 20 мың тоннаны құрады. оның ішінде жылу энергетикасының үлесіне шығарындылардың 97,1% — ы тиесілі.

Атмосфералық ауаның жағдайын жақсарту үшін ЖЭО-2, ЖЭО-3 қазандықтарын жаңғырту жұмыстары басталды, бұл шығарындыларды 83%-ға қысқартады.

2023 жылдың соңына дейін 5 шекаралас ауданды толық газдандыру жоспарлануда.

«Сергек» жүйесінің 21 бекеті орнатылып, 19 экопост пайдалануға берілді.

Жасыл қорды ұлғайту жоспары бекітілді. Қазірдің өзінде 340 ағаш отырғызылды. Жылдың соңына дейін бұл көрсеткіш 1 миллионға жеткізіледі.

Ағымдағы жылы Жол картасын өзектендіру жоспарлануда, оған күл-қоқыс қалдықтарын кәдеге жарату және шығарындылар көздерін түгендеу проблемаларын шешуге бағытталған қосымша іс-шаралар кіреді.

🔹Нұр-Сұлтан қаласында шығарындылар көлемі 34,8 мың тоннаны құрады, оның ішінде ЖЭО мен қазандықтардың үлесіне шығарындылардың 58,9% — ы тиесілі.

Атмосфералық ауаның жағдайын жақсарту үшін табиғи газға ауыстырылып, ЖЭО-1 және ЖЭО-2 су жылыту қазандықтары іске қосылды.

1-ші кезектегі жеке меншік секторды газдандыру бойынша жұмыстар аяқталды, толық газдандыру 2023 жылы аяқталады.

🔹Өскемен қаласында шығарындылардың жалпы көлемі 82,1 мың тоннаны құрады, оның ішінде қаланың әуе бассейнін ластаудың негізгі үлесі ҮМК, ТМК, Үлбі металлургия зауытына, Өскемен және Согра ЖЭО-ға тиесілі. Олардың нақты шығарындылары 2022 жылдың бірінші жартыжылдығында 21 мың тоннаны құрады.

Бұл бағытта «Қазмырыш» ЖШС күкірт-қышқыл өндірісін жаңғыртуды жоспарлап отыр, бұл күкірт диоксидінің шығарындыларын 20% — ға төмендетеді.

«Өскемен ЖЭО» ЖШС-да түтін газдарын тазарту жүйелерін жаңғырту бойынша жоба іске асырылуда.

🔹Теміртау қаласы бойынша шығарындылардың жалпы көлемі 118,4 мың тоннаны құрады, оның ішінде өнеркәсіптік объектілерге шығарындылардың 92,6% — ы тиесілі.

Қарағанды облысы бойынша Жол картасымен Теміртау қаласы бойынша 28 іс-шара қарастырылған, оның ішінде АМТ 22 тармақты орындау бойынша міндеттемелерді өзіне алды.

Реттеу шеңберінде 2022 жылға кәсіпорын шығарындылары нормативтерінің 31,6% — ға төмендеуіне қол жеткізілді.

Кәсіпорын электр сүзгілерін салу, МАЖ аспаптарын орнату, бірнеше объектілерде шаң тазалау жабдығы жүйелерін қайта жаңарту бойынша міндеттемелер берді.

🔹Қарағандыда шығарындылар көлемі 22,7 мың тоннаны құрады. Оның ішінде жылу энергетикасына 78,9% тиесілі.

Осы мақсатта «Карағанды Энергоорталық» ЖШС «Жасыл Қазақстан» ұлттық жобасына қосылды, оның аясында шығарындыларды 2025 жылға қарай 11 мың тоннаға азайту жоспарлануда.

Жезқазған мен Балқашта «Қазақмыс Смэлтинг» ЖШС металлургия комбинаттарында 2025 жылдың соңына дейін күкірт қышқылы цехтарын салу есебінен шығарындылар 50% — ға азаяды деп күтілуде, бұл күкірт диоксидінің шығарындыларын 2,3 есеге төмендетеді.

🔹Ақтөбе қаласы бойынша шығарындылар көлемі 9,7 мың тоннаны құрады, оның ішінде өнеркәсіптік объектілердің үлесіне шығарындылардың 91,4% — ы тиесілі.

Күкіртсутектен асып кету проблемасын шешу үшін КТҚ жаңғырту жоспарлануда, оны іске асыру мерзімі 2023 жылға жоспарланған.

Қазхром ТҰК-да 2 цехты жаңғырту және қайта құру жүргізілуде, бұл шығарындыларды 30% — ға төмендетеді. Жаңғыртуды ағымдағы жылдың соңына дейін аяқтау жоспарланып отыр.

🔹Атырау қаласы бойынша шығарындылар көлемі 9,8 мың тоннаны құрады. оның ішінде АМӨЗ үлесіне ғана 58% тиесілі.

Күкіртсутегі бойынша жоғары ластанудың 43 жағдайы тіркелді, оның негізгі көздері «Тухлая балка», «Квадрат» булану алаңдары және «АМӨЗ» ЖШС қызметі болды. Шығарындылардың асып кету фактілері бойынша «АМӨЗ» ЖШС жоспардан тыс тексеру жүргізілді, оның нәтижелері бойынша кәсіпорын 6 млн. теңгеден астам сомаға айыппұл түрінде әкімшілік жауапкершілікке тартылды.

АМӨЗ «Тухлая балка» булану өрістерін қалпына келтіруді бастады. Жұмыстарды аяқтау 2023 жылдың қараша айына жоспарланып отыр.

Қаланың сол жағалауындағы КТҚ құрылысы аяқталды, биыл олар пайдалануға беріледі.

Оң жағалаудағы тозған КТҚ-ны қайта жаңартуды 2023 жылы аяқтау жоспарланып отыр.

🔹Шымкент қаласы бойынша шығарындылар көлемі 16 мың тоннаны құрады, оның ішінде өнеркәсіптік объектілердің үлесіне 94,7%, жылу энергетикасына 5,3% тиесілі.

16 мың га алқапқа жасыл желек отырғызу жоспарлануда, қазірдің өзінде 162 га алқапқа сексеуіл отырғызылды.

Стихиялық қоқыс орындарын 100% жою жүргізілді.

Үйлердің 93%-ы газбен қамтамасыз етілген, жылдың соңына дейін бұл көрсеткішті 94,7%-ға дейін жеткізу жоспарланып отыр.

3 кен орнын рекультивациялау жүргізілді.